Armand Bloch

Opperrabbijn (1891-1923).

Armand Bloch studeerde rabbinica aan het seminarie rue Vauquelin in Parijs (1878-1885) en begon vervolgens zijn eerste priesterschap in Toul, van 1887 tot 1891, na bibliothecaris te zijn geweest van de Alliance Israélite Universelle - hij werd lid van het centraal comité van de Alliance in 1920. In deze periode leverde hij regelmatig bijdragen aan L'Univers Israélite, het conservatieve joodse tijdschrift dat concurreerde met de Archives Israélites. Hij stelde zich kandidaat voor het ambt van opperrabbijn van België, dat was vrijgekomen door de toetreding van Jacques-Henri Dreyfus tot het Grootrabbinaat van Parijs, en werd op 19 oktober 1891 met een comfortabele meerderheid verkozen. Hij bekleedde deze positie tot aan zijn dood. Armand Bloch nam de leiding van de Joodse gemeenschappen in België op zich in een periode van grote beroering: de massale komst van Oost-Europese Joden veranderde aanzienlijk het aanzicht van het Belgische Jodendom, dat, zoals vele Europese landen, ook een duidelijke opleving van het antisemitisme beleefde. Bovendien werd hij geconfronteerd met de oprichting, in enkele jaren tijd, van verschillende orthodox-gehoorzame gemeenschappen, waarvan de betrekkingen met het Centraal Joods Consistorie van België en met de geestelijke autoriteit die het vertegenwoordigde, niet altijd gemakkelijk waren. Naast zijn religieuze plichten, wijdde Armand Bloch zich aan geldinzamelingen om de slachtoffers van de pogroms in Rusland te helpen, evenals de Russisch-Joodse weeskinderen die naar België waren gestuurd. Hij was ook betrokken bij een aantal liefdadigheidsinstellingen in de gemeenschap. Hij was inspecteur voor het onderwijs van de joodse godsdienst en moraal in de lagere scholen van het Koninkrijk (1905) en aalmoezenier in de gevangenissen van Sint-Gillis, Vorst en Leuven. Uit zijn preken blijkt dat hij een traditionalist was, die in dit opzicht dicht bij zijn voorganger Dreyfus stond, maar dat hij, ondanks zijn overtuigingen, moest toegeven aan de wensen van de wereldlijke leden van het Consistorie. Armand Bloch was de auteur van verschillende preken, gekenmerkt door een vurig patriottisme, waaronder één gewijd aan de moderne afgoden, die hem tijdens de Duitse bezetting een gevangenisstraf van zes maanden opleverde.

Samengevat uit: Jean-Philippe Schreiber, Dictionnaire biographique des Juifs de Belgique. Figures du judaïsme belge XIXe-XXe siècles, De Boeck & Larcier, 2002, pp. 60-61.